ปัจจุบันประเทศไทยยังมีหมู่บ้านหลายแห่งในพื้นที่ห่างไกล พื้นที่ชายแดนทางภาคเหนือยังขาดระบบสาธารณสุขมูลฐานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตและการประกอบอาชีพที่มั่นคง โดยเฉพาะในจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีเนื้อที่รวม 20,107 ตารางกิโลเมตร หรือ 12,566,911 ไร่ โดยเป็นพื้นที่ขนาดใหญ่แห่งแรกในภาคเหนือ สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นภูเขาและป่าไม้เขียวชอุ่ม มีที่ราบอยู่ตรงกลางตลอดสองฝั่งแม่น้ำปิง มีภูเขาสูงสลับซับซ้อน โดยพื้นที่ภูเขาคิดเป็นร้อยละ 80 ของจังหวัด ส่วนใหญ่เป็นป่าต้นน้ำ บางพื้นที่เป็นพื้นที่ที่อยู่อาศัยของชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ซึ่งยังขาดระบบสาธารณสุขมูลฐานที่จำเป็นในหลายพื้นที่

กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน (กอ.รมน.) รับเงินจากกองทุนอนุรักษ์และส่งเสริมพลังงาน ประจำปีงบประมาณ 2561-2562 เพื่อสร้างต้นแบบโรงไฟฟ้าชุมชนในพื้นที่ห่างไกล ที่พร้อมจะจ่ายไฟฟ้าไปยังพื้นที่ส่วนกลางใน ชุมชน. โครงการพลังงานหมุนเวียน (SOLAR CELL) แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1) การดำเนินการที่ไม่เกี่ยวข้องกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และมีวัตถุประสงค์เพื่อดำเนินการในพื้นที่ห่างไกลที่ไฟฟ้าเข้าถึงไม่ได้ เช่น อมก๋อย และ 2) พื้นที่ห่างไกลที่ สามารถเข้าถึงได้โดยไฟฟ้าแต่ไม่มีความเสถียรเช่นบ้านม่วงกงของเชียงดาว ระบบ SOLAR CELL จะช่วยให้ไฟฟ้าในพื้นที่มีเสถียรภาพมากขึ้น แล้วส่งให้องค์การบริหารส่วนตำบลมีส่วนร่วมในกระบวนการชุมชนในการจัดหาไฟฟ้าให้กับครัวเรือนและกำหนดหลักเกณฑ์การใช้ไฟฟ้าในพื้นที่ให้มีความยั่งยืนในการดำรงชีพ ประชาชนในพื้นที่ห่างไกลมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ร่วมกับกระบวนการสร้างองค์ความรู้ความเข้าใจเทคโนโลยีร่วมกับชุมชน และจัดตั้งกองทุนไฟฟ้าชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม ได้แก่

1. อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ศูนย์แก้ไขปัญหาความมั่นคงในอมก๋อย (CRSPO) เป็นหน่วยงานในการแก้ไขปัญหาการปลูกฝิ่นและการวางแผนเพื่อตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของประชาชนเพื่อให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ พัฒนาคุณภาพชีวิตและลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม กอ.รมน.ได้จัดทำต้นแบบนำร่องและแนวทางส่งเสริมโรงไฟฟ้าชุมชนในพื้นที่ไม่มีไฟฟ้า พื้นที่เป้าหมายในการดำเนินงานประกอบด้วย 5 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านผาอัน บ้านโจ๊กปก บ้านห้วยไก่ป่า และบ้านมูเซอหลังเมือง มีประชากรรวม 1,565 คน 460 ครัวเรือน นอกจากนี้ CRSPO ยังได้ติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ (ไม่น้อยกว่า 210 กิโลวัตต์) ระบบกักเก็บพลังงาน (840 kWh) และติดตั้งโครงข่ายไฟฟ้าชุมชนระยะทาง 4,500 เมตร เสาไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ 120 เสา และจ่ายไฟฟ้าให้กับศูนย์กลางชุมชนเพื่อเชื่อมต่อไฟฟ้ากับครัวเรือน

การดำเนินโครงการยังมุ่งเน้นไปที่การใช้ไฟฟ้าอย่างคุ้มค่าและเพียงพอ เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตขั้นพื้นฐานของชุมชนในพื้นที่ห่างไกล และนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตที่สมดุล ปัจจุบัน บ้านพะอัน บ้านโจ๊กปก และบ้านห้วยไก่ป่า ได้จัดตั้งกองทุนไฟฟ้าชุมชนและจำหน่ายไฟฟ้าให้ครัวเรือนในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2564 และได้ส่งมอบระบบให้กับองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ตึน อบต. และองค์การบริหารส่วนตำบลม่อนจอง เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2564 อย่างไรก็ตาม กอ.รมน. กอ.รมน. 3 CRSPO และ อบต. ร่วมมือกันบูรณาการเพื่อความสำเร็จของโครงการ ที่จะเป็นต้นแบบของโรงไฟฟ้าชุมชนในพื้นที่ที่ไม่มีไฟฟ้าอย่างเป็นรูปธรรม

2. ต.เมืองกง อ.เชียงดาว ตำบลเมืองกง เป็นชุมชนห่างไกลในเชียงดาว ห่างจากจังหวัดเชียงใหม่ 115 กิโลเมตร มีประชากร 3,947 คน 1,438 ครัวเรือน ผู้ที่อาศัยอยู่ในตำบลเมืองกองและพื้นที่ห่างไกลประสบปัญหาไฟฟ้าดับเนื่องจากสายส่งไฟฟ้าข้ามพื้นที่ป่า เมื่ออุปกรณ์ไฟฟ้าชำรุด กิจกรรมที่ต้องใช้ไฟฟ้าหยุดชะงัก เป็นอุปสรรคต่อชีวิตของภาครัฐ ภาคเอกชน และภาครัฐ จากปัญหาดังกล่าว เราเล็งเห็นถึงความสำคัญของการบรรเทาปัญหาและเสนอโครงการผ่าน กอ.รมน. ขอติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ขนาด 400 กิโลวัตต์ เก็บพลังงานประสิทธิภาพสูงขนาด 1,000 กิโลวัตต์ชั่วโมง เครือข่ายไฟฟ้าชุมชน กว่า 1,000 เมตร และเสาไฟฟ้า 100 ต้น ใน 5 พื้นที่เป้าหมาย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านใหม่ อบต.เมืองกอง โรงเรียนบ้านม่วงกอง โรงเรียนบ้านวังมริว และโรงเรียนดอยสามหมื่น ปัจจุบันการติดตั้งระบบไฟฟ้าเสร็จสิ้นและอยู่ในขั้นตอนการกระจายสู่ชุมชน ได้ดำเนินการส่งมอบระบบดังกล่าวให้กับองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองกง เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2564 โดย กอ.รมน. กอ.รมน.3 ร่วมกับ การไฟฟ้าฝ่ายผลิต และ อบต.เมืองกง จะบูรณาการความสำเร็จของโครงการที่จะ เพื่อเป็นต้นแบบความมั่นคงของระบบไฟฟ้าในพื้นที่ห่างไกลที่ประสบปัญหาไฟฟ้าดับอย่างเป็นรูปธรรม

ข้อมูล/ภาพ  :  คณะบรรณาธิการข่าว กองทัพภาคที่ 3