ชาวบ้านวังส้มซ่าสืบสานวัฒนธรรมลอยเรือสำเภาจำลองในแม่น้ำน่าน
คนไทยเชื้อสายจีนบ้านวังส้มซ่า พร้อมใจร่วมสืบสานประเพณีลอยเรือสำเภาในแม่น้ำน่าน เพื่อระลึกถึงบรรพบุรุษ สะเดาะเคราะห์ต่อดวงชะตา และเพื่อความเป็นสิริมงคล
เมื่อเวลา 19.00 น. วันที่ 17 พ.ค.2567 นายทรงพล วิชัยขัทคะ รอง ผวจ.พิษณุโลก เป็นประธานเปิดโครงการส่งเสริมวัฒนธรรมลอยเรือสำเภาตำบลท่าโพธิ์ ประจำปี 2567 ที่บริเวณศาลเจ้าแม่ทับทิม บ้านวังส้มซ่า หมู่ที่ 1 ต.ท่าโพธิ์ อ.เมือง จ.พิษณุโลก โดยมีหัวหน้าส่วนราชการ แขกผู้มีเกียรติ และชาวบ้านวังส้มซ่ารวมทั้งหมู่บ้านใกล้เคียงใน ต.ท่าโพธิ์ ร่วมในพิธี เพื่อเป็นการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีลอยเรือสำเภาให้เป็นมรดกอันทรงคุณค่าที่คงไว้ให้กับอนุชนและประชาชนในการทำนุบำรุงรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม สำหรับประเพณีลอยเรือสำเภา ได้รับการประกาศให้เป็นงานประเพณีของท้องถิ่นระดับตำบล เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมากว่า 150 ปี ของชาวจีนไหหลำที่เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเล หอบเสื่อผืนหมอนใบมาตั้งรกรากที่บ้านวังส้มซ่า โดยตั้งแต่อดีตกาลประเพณีนี้เป็นการลอยเรือสำเภาจำลองเพื่อความเป็นสิริมงคล รำลึกถึงบรรพบุรุษ ขอพรจากองค์เจ้าแม่ทับทิม เทพธิดาแห่งสายน้ำ ให้เดินทางปลอดภัย ค้าขายเจริญรุ่งเรือง ซึ่งได้รับการปฏิบัติสืบทอดกันมาจวบจนปัจจุบัน
ซึ่งปีนี้มีการจัดงาน 2 วันคือ วันที่ 17 และ 18 พ.ค.2567 วันนี้มีกิจกรรมทำเรือสำเภาจำลองซึ่งใช้ไม้ไผ่สีสุกขนาด 9 ปล้อง นำมาสับให้ได้ 9 ซี่ ตกแต่งด้วยกระดาษหลากสี โดยปราชญ์ชาวบ้าน กิจกรรมวาดหน้างิ้ว และกิจกรรมจัดทำลูกบอลจีน โดยนิสิตและอาจารย์ คณะมนุษศาสตร์ ม.นเรศวร การ แข่งขันประกอบอาหารมงคลเมนูผัดหมี่ซั่ว (ฉางโซ่วเมี่ยน) การแสดงชุดรำมงคลถวายเจ้าแม่ทับทิม ชมมหรสพชุดเล่าขานตำนานลอยเรือสำเภา และการประกวดหนูน้อยวังส้มซ่าไชนิสคิดส์ และในวันที่ 18 พ.ค.2567 เวลา 19.00 น. มีการบวงสรวงเจ้าแม่ทับทิมและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในศาลเจ้า เมื่อพระอาทิตย์ตกดิน ชาวบ้านทั้งไทยและจีนจะนำข้าวสาร เกลือ พริกแห้ง หอม กระเทียมมาใส่ในเรือสำเภาจำลอง เพื่อเป็นเสบียงอาหาร เหมือนเรือจริงที่จะออกเดินทะเล
จากนั้นตัวแทนชาวบ้านจะทำการทอดเบี้ยที่ทำจากตาไม้ไผ่ทาสีแดง การทอดเบี้ยต้องให้ออกครบ 3 แบบ คือ หัว (หัว-หัว) ก้อย (ก้อย-ก้อย) และ กลาง (หัว-ก้อย) จึงจะเป็นอาณัติสัญญานว่าได้เวลาแห่เรือสำเภามุ่งไปยังท่าน้ำ มีผู้ตีผ่าง จุดเทียน และประทัดนำทางไปด้วย จนถึงริมแม่น้ำน่าน จึงประกอบพิธีไหว้แล้วปล่อยเรือสำเภาจำลองลงสู่ลำน้ำน่าน นับเป็นภาพที่บ่งบอกถึงพลังศรัทธา ความสมัครสมาน สามัคคี และสายสัมพันธ์ของคนใหมู่บ้าน เมื่อกลับขึ้นมาบนฝั่งบริเวณศาลเจ้าแม่ทับทิม หมู ไก่ ผลไม้ ขนม ที่ใช้ไหว้เจ้าก่อนหน้านี้ จะแจกให้กับผู้มาร่วมงานรับประทานร่วมกันและนำกลับบ้านเพื่อความเป็นสิริมงคล ชาวจีนไหหลำมีคติความเชื่อที่สืบทอดกันมาว่า ยิ่งให้ก็ยิ่งได้ สำหรับบ้านวังส้มซ่า หมู่ที่ 1 ต.ท่าโพธิ์ มีบันทึกไว้ว่าเป็นชุมชนเก่าแก่อยู่ริมฝั่งแม่น้ำน่านฝั่งตะวันออก ในอดีตเมื่อประมาณ 200 ปีมาแล้ว มีบรรพบุรุษชาวจีนไหหลำส่วนหนึ่งอพยพมาตั้งรกรากที่นี่ โดยมีการสร้างศาลเจ้าแม่ทับทิมเป็นศูนย์รวมจิตใจ ชาวจีนไหหลำมีวิถีชีวิตผูกพันกับสายน้ำ ประกอบกับช่วงหนึ่งมีอหิวาตกโรคระบาด จึงได้มีการสะเดาะเคราะห์โดยจัดประเพณีลอยเรือสำเภาจำลองขึ้น และได้จัดสืบทอดมาเป็นประจำทุกปีที่บ้านวังส้มซ่ากว่า 100 ปีแล้ว
